Top 5 wzorców zachowań narażających na wypalenie zawodowe

W poprzednim wpisie poruszaliśmy już temat przyczyn i skutków wypalenia zawodowego z perspektywy organizacji. Wcześniej poruszaliśmy też problem zwolnień lekarskich spowodowanych wypaleniem zawodowym. Tym razem skupimy się na przedstawieniu zachowań, które szczególnie predysponują do wypalenia zawodowego i wskażemy wzorce zachowań podwyższające to ryzyko. Zdecydowaliśmy się na takie zestawienie, by pomóc pracownikom działów HR oraz menedżerom w identyfikacji typowych zachowań związanych z wypaleniem zawodowym oraz podkreślić główne jego przyczyny. 

Narażenie na wypalenie zawodowe może dotyczyć różnych profilów zachowań, ale istnieją pewne cechy, które zwiększają ryzyko wystąpienia tego problemu. Oto kilka z nich: 

WARTO WIEDZIEĆ

Powyższe wzorce zachowań mogą być czynnikami ryzyka, ale nie oznaczają automatycznie wystąpienia wypalenia zawodowego. Istnieją także inne przyczyny takie jak warunki pracy, brak wsparcia społecznego czy indywidualne strategie radzenia sobie ze stresem – mogą one wpływać na ryzyko wystąpienia wypalenia zawodowego.

Perfekcjonizm

Osoby o skłonnościach perfekcjonistycznych często wyznaczają sobie bardzo wysokie standardy i oczekują perfekcji we wszystkim, co robią. To podejście prowadzi do chronicznego stresu, frustracji i wypalenia zawodowego, gdy nie udaje im się spełniać nieustannie podnoszonych wymagań.

Perfekcjoniści są narażeni na wypalenie zawodowe z kilku powiązanych ze sobą powodów:

Wszystkie wymienione czynniki mogą doprowadzić do tego, że perfekcjonista będzie bardziej podatny na wypalenie zawodowe niż osoby, które są bardziej skłonne zaakceptować niepowodzenia i nie mają tak dużych oczekiwań. Dlatego dla perfekcjonistów ważne jest, by nauczyli się radzić sobie ze stresem, uznawali swoje ograniczenia i starali się znaleźć zdrowsze podejście do pracy i życia.

Impulsywność

Osoby impulsywne mają większe trudności z kontrolowaniem emocji, co czasem prowadzi do nieprzemyślanych decyzji, a skłonność do wybuchów gniewu oraz podejmowania ryzykownych działań nierzadko przyczynia się do konfliktów w miejscu pracy.

Impulsywność może być źródłem wypalenia z kilku powodów:

W związku z powyższymi czynnikami osoby impulsywne mogą wymagać wsparcia i pomocy w rozwijaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem, kontrolowania impulsów oraz planowania i organizowania pracy. Pomocą dla nich mogą być programy szkoleniowe, wsparcie terapeutyczne oraz praktyki mindfulness. 

Pracoholizm

Pracoholik charakteryzuje się obsesyjnym zaangażowaniem w pracę oraz nadmiernym poświęcaniem czasu i energii na obowiązki zawodowe. Osoby cierpiące na pracoholizm często nie potrafią oderwać się od pracy nawet wtedy, gdy jest to niezdrowe lub szkodliwe dla ich zdrowia psychicznego i fizycznego.

Osoby, które poświęcają nieproporcjonalną ilość czasu i energii na pracę, mogą być narażone na wypalenie zawodowe z powodu kilku czynników:

Powyższe czynniki mogą się negatywnie wzmacniać, prowadząc do wzrostu ryzyka wypalenia zawodowego u pracoholików. Dlatego ważne jest, by osoby z tym problemem zwracały uwagę na swoje zachowanie i nawyki pracy, dbały o równowagę między pracą a życiem osobistym oraz podejmowały działania mające na celu redukcję stresu i zapobieganie wypaleniu zawodowemu.

Wrażliwość

Osoby o bardzo dużej wrażliwości mogą być bardziej podatne na stres zawodowy, często nie radzą sobie z emocjami związanymi z pracą. Często jest to przyczyną szybszego wypalenia zawodowego, zwłaszcza jeśli osoby te nie potrafią korzystać ze skutecznych metod radzenia sobie ze stresem. 
Osoby bardzo wrażliwe, czyli osoby o nadwrażliwości sensorycznej, emocjonalnej i intelektualnej mogą być bardziej narażone na wypalenie zawodowe z następujących powodów: 

Ważne jest, by pracodawcy i pracownicy zdawali sobie sprawę z powyższych czynników i podejmowali odpowiednie kroki, by wspierać bardzo wrażliwe osoby w miejscu pracy. 

Brak asertywności

Osobom nieasertywnym z trudem przychodzi wyrażanie własnych potrzeb, opinii i stawianie granic w miejscu pracy. Mogą unikać konfliktów, zgadzać się na nadmierne obciążenia lub nieumiejętnie radzić sobie z sytuacjami, które wymagają stanowczości. Brak asertywności zazwyczaj prowadzi do przyjmowania zbyt dużej liczby zadań, braku kontroli nad własnym czasem oraz frustracji z powodu trudności w wyrażaniu potrzeb.

 
Przyczyny większej podatności na wypalenie zawodowe w przypadku braku asertywności to: 

W związku z powyższymi czynnikami ważne jest rozwijanie asertywności w celu zapobiegania negatywnym skutkom i budowania satysfakcjonującej kariery zawodowej. 

TRZEBA PAMIĘTAĆ

Posiadanie powyższych wzorców zachowań wcale nie skazuje na wypalenie zawodowe, ponieważ pojawia się ono wskutek bardzo wielu różnych czynników, a ponadto niezwykle ważne jest skonsultowanie się z psychologiem w przypadku pojawienia się wątpliwości i obaw.   

Strategie EAP mogą odegrać istotną rolę w pomocy pracownikom w radzeniu sobie z różnymi wzorcami zachowań predysponującymi do wypalenia zawodowego. Pomocne mogą być sesje terapeutyczne nastawione na zmniejszenie autokrytyki i nauczenie się akceptowania niepowodzeń, sesje koncentrujące się na budowaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem i kontrolowania impulsów czy webinary dotyczące wyznaczania granic między życiem zawodowym a prywatnym i rozwijania asertywnej postawy.